Omgaan met PMS

Welzijn
8/08/2019
Er zijn geen specifieke fysieke kenmerken of laboratoriumtests waarmee de diagnose PMS kan worden gesteld. Geen enkel symptoom is uniek voor PMS. De enige manier waarop je kunt vaststellen of je PMS hebt, is door twee tot drie maanden lang elke dag de timing en ernst van de symptomen – zowel emotioneel als fysiek – tijdens je menstruele cyclus bij te houden.

Ook kan je je basale lichaamstemperatuur (de laagste lichaamstemperatuur tijdens de slaap) en vaginale afscheiding controleren om te kijken wanneer je ovuleert. Om de diagnose PMS te kunnen stellen, zal je huisarts op deze gegevens vertrouwen. Het is ook nuttig om je reactie op een therapie vast te leggen.
Voor de diagnose PMS moet de huisarts eerst andere aandoeningen uitsluiten, aangezien veel symptomen van PMS op de symptomen van andere onderliggende aandoeningen lijken. Je huisarts kan een fysiek onderzoek en bekkenonderzoek doen om gynaecologische problemen uit te sluiten.
Indien vermoeidheid een belangrijk symptoom is, kan er een bloedonderzoek worden gedaan om bloedarmoede, hypothyreoïdie en het chronisch vermoeidheidssyndroom uit te sluiten. Het is ook belangrijk om te beseffen dat door ernstige psychiatrische problemen emotionele PMS-symptomen in de premenstruele fase kunnen verergeren. Depressiviteit komt vaak voor bij vrouwen en wordt doorgaans erger tijdens de dagen vóór de menstruatie.

Behandeling van PMS

Er zijn veel remedies voor de behandeling van PMS. Slechts een paar daarvan zijn nuttig gebleken. Serotonine-agents en agents die de ovulatie stoppen, zijn de enige therapieën die effectiever zijn gebleken dan placebo's (inactieve pillen ter controle van het resultaat van een onderzoek). Het is interessant om te zien dat een aantal patiënten op deze manier reageert. Dit betekent echter niet dat de symptomen niet echt zijn. Het toont enkel het gebrek aan inzicht in hoe of waarom de placebo werkt. Het geloof dat een medicijn een patiënt geneest, kan bijvoorbeeld leiden tot de productie van chemische stoffen in de hersenen waardoor de PMS-klachten verminderen. Het kan ook zijn dat een patiënt gewoon positief reageert op een meevoelende persoon, bijvoorbeeld je huisarts.

Hulp van je huisarts

Als je eigen pogingen om je PMS-klachten te verminderen niet helpen, is het tijd om naar je huisarts te gaan. Als je huisarts geen expert is op het gebied van de nieuwste ontwikkelingen en het meest recente onderzoek naar PMS, kan hij of zij je doorverwijzen naar iemand anders.
Neem je de aantekeningen over je menstruele cyclus mee wanneer je de huisarts bezoekt. Vertel de arts welke medicijnen je gebruikt, welke zelfzorgmedicijnen je hebt geprobeerd en welke vitamine- en mineralensupplementen je slikt. Als je PMS-klachten zeer ernstig zijn, kan een arts één of een combinatie van de volgende medicijnen voorschrijven:

Serotonine

Op dit moment worden voor de behandeling van PMS meestal serotonine-agents voorgeschreven. Serotonine heeft veel te maken met je stemming. In onderzoeken met placebo's is aangetoond dat SSRI's (specifieke serotonine-heropname-remmers, zoals Prozac, Zoloft en Paxil) de meest effectieve behandeling zijn voor PMS. Deze medicijnen kunnen symptomen zoals onrust, impulsiviteit, agressie en verhoogde eetlust verminderen. Serotonine-agents zijn over het algemeen echter niet werkzaam tegen fysieke premenstruele klachten.

Diuretica tegen het vasthouden van vocht

Als minder zout eten niet helpt, kunnen diuretica nuttig zijn als je elke maand veel vocht vasthoudt (wat zich kan uiten in gewichtstoename of gezwollen benen en enkels). Door diuretica scheiden de nieren natrium en water uit via de urine. Hierdoor neemt de hoeveelheid vocht in je lichaamsweefsel af. Diuretica zijn sterke medicijnen die ernstige bijwerkingen kunnen hebben. Neem ze dus alleen als je onder supervisie van een arts staat.

Hormoonbehandeling

Wanneer andere behandelingen niet helpen, kan je arts een hormoontherapie voorschrijven. Progesteronsupplementen tijdens de premenstruele fase zijn niet altijd effectief. Hormoontherapie waarbij de eisprong wordt onderdrukt, lijkt echter veelbelovend. De anticonceptiepil stopt de ovulatie en er kunnen dus theoretisch gezien geen PMS-klachten optreden. Hoewel bij sommige vrouwen de PMS-klachten door anticonceptiepillen kunnen verminderen, veranderen de symptomen bij andere vrouwen niet of verergeren ze zelfs.
Bij een andere vorm van hormoonbehandeling worden GnRH-agonisten (Gonadotrophic Releasing Hormone) gebruikt. GnRH-therapie is met succes gebruikt bij de behandeling van PMS in ernstige gevallen waarbij andere behandelingen niet hebben geholpen. Door deze agents wordt de werking van de eierstokken onderdrukt en de ovulatie voorkomen. Het oestrogeen- en progesteronniveau blijft dus laag. Omdat een laag oestrogeenniveau in verband wordt gebracht met versnelde botontkalking en hart- en vaatziekten, wordt een langdurige therapie met GnRH-agonisten afgeraden.
Om het risico te beperken kan deze therapie worden gecombineerd met oestrogeensupplementen. De combinatie van GnRH en oestrogeen is alleen bestemd voor patiënten met ernstige PMS-klachten die bij geen enkele andere therapie baat hadden. GnHR-therapie brengt namelijk een groot risico met zich mee, is duur en de patiënt moet meestal worden geïnjecteerd of krijgt een implantaat.

Andere medicatie

PMS-klachten kunnen ook verminderen door kalmerende middelen en antidepressiva die geen SSRI's (specifieke serotonine-heropname-remmers) zijn. Het gebruik van kalmerende middelen moet worden afgewogen om te kijken of de voordelen zwaarder doorwegen dan de risico's. Medicijnverslaving kan namelijk een risico zijn.
Voor gezwollen of pijnlijke borsten kan de huisarts bromocriptine voorschrijven, waardoor de productie van prolactine door de hypofyse wordt afgeremd. Prolactine is een van de vele hormonen die borstweefsel stimuleren. Bromocriptine vermindert andere PMS-klachten echter niet. Misselijkheid en duizeligheid zijn veelvoorkomende bijwerkingen, maar ernstige bijwerkingen komen zelden voor.

Operatie

Als alle andere therapieën niet werken en je PMS-klachten zeer ernstig zijn, kunnen jij en je huisarts als laatste redmiddel een operatie overwegen. Na een oöforectomie -het verwijderen van de eierstokken - verdwijnen alle PMS-klachten. Deze radicale behandeling mag je alleen overwegen als niets anders helpt en PMS een verwoestend effect op je persoonlijke en professionele leven heeft. En op voorwaarde dat je geen kinderen (meer) wilt.

JOUW MENSTRUATIECYCLUS

Menstruele krampen, menstruapiepijn en PMSM

Voeding en menstruatiepijn